کتابچه‌های راهنما
مراجعان و عموم مردم خواهان راهنمایی روشن در مورد سلامت روان هستند، چه برای خود و چه برای عزیزانشان. روانو تعدادی از راهنماهای آموزنده را برای انواع مشکلات سلامت روان تهیه دیده است. این راهنماها اغلب ترکیبی از آموزش‌های روانی، تمرین‌‌های عملی و توسعه مهارت‌‌ها هستند و هدف آنها ارتقای دانش و آگاهی کتابچه راهنما و اقدامات مثبت مرتبط با این مشکلات است.
استفاده از این راهنماها در مراحل اولیه درمان میتواند بسیار کمک‌کننده باشد. برای بسیاری از مراجعان، دانستن اینکه اسمی برای آنچه تجربه می‌کنند، وجود دارد و یا اینکه درمان‌‌هایی برای کمک به آنها طراحی شده اند، بسیار اطمینان بخش و دلگرم کننده است. درمانگران میتوانند برای افزایش دانش مراجع خود از فرآیند درمان، از این کتابچه‌های راهنما استفاده کنند. با این روش مراجع درک میکند که چرا یک مداخله (مثلا مواجهه درمانی) مهم است و در نتیجه برای مشارکت در درمان تشویق می شود؛ زیرا آگاهی از وجود یک مشکل کمک شایان توجهی به درمان آن میکند.
کتابچه‌های راهنما شامل:
-
توصیف علائم و شرح چگونگی تأثیر آنها بر افکار، احساسات و اعمال به بدون استفاده از هر گونه اصطلاحات تخصصی.
-
توضیح کامل و در عین حال ساده از اینکه چه چیزی مشکل را ادامه میدهد، یا چه چیزی مانع از بهبود آن میشود.
-
شرحی از درمان‌های مبتنی بر شواهد و راه‌های پیشگیری.
در صورت لزوم میتوانید از منابع دیگر سایت اعم از پرسشنامه‌ها، برگه‌های اطلاعاتی نیز استفاده نمایید.
درمان شناختی-رفتاری چیست؟
درمان شناختی رفتاری بر خلاف برخی دیگر از روش های گفتار درمانی بیشتر بر روی چالش های اخیر شما تمرکز دارد تا تجارب گذشته ی شما. هدف از این درمان بهبود وضعیت فکری شما است به عبارتی به شما می آموزد تا از طریق ایجاد پیوند بین تفکرات، احساسات و اقدامات، وضعیت فکری بهتری داشته باشید.
حین درمان شناختی رفتاری ،درمانگر شما در تلاش است تا به کمک شما شیوه های جدید مقابله با مشکلات را پیدا کند و برای تحول شما هدف گذاری کند. در صورت موفق بودن درمان شناختی رفتاری، شما احساس کنترل بیشتری بر روی زندگی به دست می آورید.
درمان شناختی رفتاری قادر به کمک به چه کسانی است؟
نشان داده شده است که درمان شناختی رفتاری به بسیاری از بیماری های سلامت روان کمک می کند. اینها شامل این موارد هستند:
● افسردگی
● اضطراب٬ هراس و وحشت (پنیک) و فوبیا (ترس بیمارگونه)– از جمله آگورافوبیا (گذر هراسی، ترس از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که نمی‌توانید فرار کنید یا کمک بگیرید)، اضطراب اجتماعی (ترس از موقعیت‌های اجتماعی) و اضطراب سلامت (ترس از بیمار بودن یا مبتلا شدن)
● اختلالات اشتها
● اختلال وسواس فکری عملی (OCD)
● اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
● بیماری دوقطبی٬ و
● اختلال روان پریشی( شامل اسکیزوفرنی).
درمان شناختی رفتاری در زمینه های دیگری هم مانند موارد زیر مؤثر است:
● مشکلات خواب
● استرس
● خشم
● عزت نفس پایین و
● مشکلات سلامت جسمانی، از قبیل درد و خستگی شدید.
درمان شناختی رفتاری می تواند برای افراد در هر سنی از جمله کودکان اثرگذار باشد.
همزمان با درمان شناختی رفتاری می توانید برای سلامت روان خود دارو مصرف کنید. این مورد با توجه به نوع مشکل ، توصیه های پزشک و انتخاب های فردی می تواند متفاوت باشد.
اگر به الکل یا مواد مخدر وابستگی دارید، ابتدا این مشکل را حل کنید و سپس درمان شناختی رفتاری را آغاز کنید. زیرا که مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر بر عملکرد مغز تاثیر منفی دارد و فرآیند یادگیری و یاد آوری شیوه های مدیریت سلامت روان را با چالش مواجه می سازد.
موثر بودن درمان شناختی رفتاری بر افرادی که مشکلات شدید حافظه دارند از جمله بیماران زوال عقلی هنوز ثابت نشده است. یادگیری مهارت های جدید بخش مهمی از درمان شناختی رفتاری است. اگر شیوه های جدید مقابله را تمرین نکنید یا به یاد نیاورید، پیشرفت درمان مشکل خواهد بود.
در طول جلسه CBT چه اتفاقی می افتد؟
رفتار درمانی شناختی (CBT) چیست؟
CBT نوعی رواندرمانی است که بر چگونگی افکار، عقاید و نگرش‌های فرد بر احساسات و رفتارهای وی تاثیر میگذارد. CBT بر این اساس استوار است که افکار، احساسات و حواس پنج گانه شما به هم پیوسته است، و افکار و احساسات منفی میتواند شما را در یک چرخه معیوب قرار دهد.
هدف CBT این است که با روبرویی شما با مشکلات و ترسهایتان به شما کمک کند تا با مشکلات طاقتفرسا به روش مثبتتری کنار بیایید. افکار منفی میتواند عملکرد و اعتماد به نفس فرد را در موقعیت‌های مختلف کاهش دهد.
برخلاف دیگر روش‌های رواندرمانی، CBT به جای تمرکز بر مشکلات گذشته شما، با مشکلات فعلی شما سروکار دارد. تحقیقات نشان میدهد که CBT میتواند به افراد مبتلا به افسردگی، اختلال هراس و بیماری‌های روانی دیگر کمک کند، و همچنین باعث کاهش دردهای مزمن در فرد شود.
رفتار درمانی شناختی مفهوم گستردهای دارد. انواع مختلف CBT برجنبههای مختلف زندگی تمرکز دارد. این درمان، برخی از مشکلات خاص روانی مانند اختلالت عاطفی و اجتماعی را برطرف میکند. رفتار درمانی شناختی تنها برای افرادی که از مشکلات و اختلالات روانی رنج می‌برند موثر نیست. این نوع از رواندرمانی میتواند ابزاری موثر در کنترل زندگی پرتنش باشد.
درمان شناختی رفتاری چگونه کار می کند؟
حرف «س» در واژه لاتین شناختی ( چیزی که فکر می کنید) ـ در درمان شناختی رفتاری شما یاد می گیرید تا متوجه و هوشیار شوید وقتی که افکار منفی به سراغتان می آید. شما برای به چالش کشیدن افکار منفی و غیرمفید کار می کنید. به عنوان مثال:
● « من بی خاصیتم.» یا
● هر کاری میکنم، گند می زنم..
در عوض شما تلاش می کنید تا افکار واقعی و مفید را گسترش دهید. برای نمونه:
● ’چه شواهدی درست بودن این قضیه را اثبات می کند؟’
● “از چه جهات دیگری می شود به قضیه نگاه کرد؟” یا
● ’اگر یکی از دوستان من در این موقعیت بود، چه توصیه ای برای او داشتم؟’
آرمیدگی و تکنیک‌های کاهش استرس
یکی از تکنیک هایی که در درمان شناختی رفتاری استفاده می شود و برای کاهش استرس و تمدد اعصاب مفید است، مدیتیشن یا همان آرمیدگی است. معمولا از این تکنیک در کنار سایر روش ها استفاده می شود تا فرآیند درمان و کنار آمدن با استرس های به وجود آمده را تسهیل کند. زیرا جدای از استرس هایی خود فرد با آنها درگیر است، بخشی هایی از فرآیند درمان که شامل مواجهه با ترس ها و اضطراب ها می شود نیز ممکن است برای فرد استرس آور باشد. در نتیجه انواع تکنیک های کاهش استرس می تواند کمک کننده باشد. البته مبرهن است که استفاده مداوم و پیوسته این تکنیک هاست که می تواند تاثیرگذار باشد. در این مقاله قصد داریم به چهار تکنیک مختلف و بسیار مفید اشاره کنیم. می توان تک به تک یا به صورت ترکیبی از همه آنها استفاده کرد.
-
تکنیک تنفس عمیق. این تکنیک شامل دم عمیق آگاهانه از طریق بینی، انتقال اکسیژن به ناحیه شکم و بازدم از طریق دهان است. تمرکز روی نفس کشیدن و حرکت اکسیژن به سمت مغز به کاهش اضطراب و استرس، تنظیم هیجان، افزایش ذهن آگاهی و بهبود عملکرد شناختی کمک می کند.
-
مدیتیشن پیشرونده عضلانی. آرام سازی پیشرونده عضلانی (PMR) نوعی درمان است که شامل سفت کردن و شل کردن عضلات، یک به یک و طبق یک الگوی خاص است. هدف این است که تنش را از ماهیچه های خود رها کنید، و در عین حال بتوانید به مرور وجود تنش در بدن خود را تشخیص دهید. وقتی این تکنیک به طور منظم تمرین شود، اثرات مفیدی روی ذهن و بدن خواهد داشت، اثراتی مانند: کاهش اضطراب و استرس، فشار خون بالا، میگرن، بهبود وضعیت خواب و کاهش درد گردن و کمر.
-
مدیتیشن ذهن آگاهی. ذهن آگاهی یکی از محبوب ترین تکنیک های مدیتیشن است و دو بخش اصلی دارد: توجه و پذیرش.
بخش توجه شامل تمرکز بر آنچه در لحظه حال اتفاق می افتد، است. که معمولاً شامل هدایت آگاهی به افکار، احساسات فیزیکی و عواطفی است که فرد در حال تجربه آنهاست. بخش پذیرش شامل مشاهده آن احساسات و عواطف بدون قضاوت است. در واقع هدف توجه و نظاره کردن آن چیزی است که در لحظه در حال رخ دادن است بدون هیچ گونه پاسخ یا تغییر دادن آنها.
تحقیقات نشان داده است که مدیتیشن ذهن آگاهی به کاهش اضطراب و استرس، درد، علائم افسردگی و اعتیاد کمک می کند.
-
مدیتیشن تجسمی. مدیتیشن تجسمی یا تصویرسازی هدایت شده یک تکنیک آرامش بخش است که بر روی تصاویر ذهنی مانند پیاده روی در ساحل یا در چمنزار تمرکز می کند. این تکنیک، مشابه یک رویاپردازی کنترل شده است و به ذهن کمک می کند تا افکار استرس زا را خاموش کند و تنش را در بدن کاهش دهد. تصویرسازی هدایت شده روشی برای مدیریت استرس شماست. یک تکنیک تمدد اعصاب است که شامل تجسم محیط های مثبت و آرام است.
در تصاویرسازی هدایت شده، فرد عمداً به یک مکان یا سناریوی آرامش بخش فکر میکند. هدف این است که از طریق آرامش و ذهن آگاهی، حالتی آرام در بدن ایجاد شود. زیرا طبق اصول درمان شناختی رفتاری، بدن ما به افکار ما واکنش نشان می دهد. مدیتیشن تجسمی باعث کاهش اضطراب و استرس، کاهش درد، بهبود وضعیت خواب و همچنین کاهش علائم افسردگی می شود.
خود نظارتی
اصطلاح “خود نظارتی” برای توصیف ثبت منظم رفتار توسط مراجع استفاده می شود. خود نظارتی برای ثبت رفتارهای آشکار مانند تعداد نوشیدنی های الکلی مصرف شده در روز یا تعداد رفتار آسیب رسان به خود، مناسب است. همچنین میتوان از آن برای نظارت و ثبت حالات عاطفی درونی از جمله میزان افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی یا استراتژی های ناکارآمد دیگر استفاده کرد. علاوه بر این، مراجعان می توانند برای ثبت رفتارهای خودمدیریتی از این تکنیک استفاده کنند. به عنوان مثال، یکی از راهبردهای درمانی ضروری درمان شناختی- رفتاری برای اختلال هراس، استفاده از مواجهه است. مراجعان در طول جلسات درمانی در معرض محرک های اضطراب آور قرار می گیرند. همچنین از آنها خواسته می شود در خارج از جلسه در معرض این محرک ها قرار بگیرند و تجربیات خود را از این مواجهه ثبت کنند.
حرف «ب» در واژه لاتین دلالت بر رفتار دارد ( چیزی که انجام می دهید.) - رفتار شما کاری است که انجام می دهید و چگونه عمل می کنید. درمان شناختی رفتاری به شما کمک می کند تا با ترسی که باعث به تعویق انداختن کارهایتان شده، مقابله کنید. حین درمان شناختی رفتاری ممکن است فعالیت های روزانه خود را در دفتر خاطرات ثبت کنید و برای انجام کارهایی که ترس دارید، هدف گذاری کنید. نوشتن اهداف و اقدامات روزانه به شما حس موفقیت می دهد و کمک می کند تا پیشرفت خود را مشخص تر می کند.
حرف «ت» در واژه لاتین به معنی درمان است ( چیزی که یاد می گیرید) ـ از طریق درمان شناختی رفتاری مهارت های جدید را فرا می گیرید و سپس به عنوان «تکالیف» آنها را تمرین می کنید. بعد از اتمام درمان شناختی رفتاری، شما می توانید مهارت های آموخته شده را تمرین کنید تا در آینده از این ابزار برای عالی ماندن وضعیتتان در بهره ببرید.
جزییات بیشتر از درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری از طریق بخش کردن مشکل به واحد های کوچک تر، به شما حس پیروزی و توانمند بودن در برابر مشکلات را می دهد. باعث می شود که شما راحت تر به نحوه ی ارتباطی واحد های کوچک تر مشکل و چگونگی تاثیرشان بر شما دسترسی داشته باشید. این بخش های کوچک تر عبارتند از:
● موقعیت: برای مثال: اقدام یا چالشی که به نظر شما مشکل به نظر می آید
این موارد را هم در بر می گیرد:
● افکار
● احساسات
● احساسات فیزیکی
● اقدامات
این نمودار نشان می دهد که چگونه طرز تفکر و واکنش ما به موقعیت ها می تواند بر رفتار و احساسات ما تأثیر بگذارد:
مدت درمان شناختی درمانی چقدر است؟
دوره درمان شناختی رفتاری از 6 هفته تا 6 ماه به طول می انجامد. طول درمان به نوع مشکل و میزان اثرگذاری آن بر دریافت کننده ی درمان، بستگی دارد.
تعداد جلسات با درمانگر معمولا بین 6 تا 20 جلسه به طول می انجامد. جلسات هفتگی یا دو هفته یک بار برگزار می شود. هر جلسه ی درمان بین 30 تا 60 دقیقه زمان می برد.
در درمان شناختی رفتاری چه اتفاقی می افتد؟
در 2 تا 4 جلسه ی اول درمانگر اثرگذاری نوع درمان و میزان راحتی شما با این شیوه ی درمانی را بررسی می کند. اگرچه درمان شناختی رفتاری بر گذشته تمرکز ندارد اما لازم است درمانگر حین درمان سوالاتی در مورد زندگی و پیشینه تان بپرسد. گاهی اوقات برای تاثیر گذشته بر حال شما ، لازم است در مورد گذشته شما سوال شود.
هر جلسه شما و درمانگرتان به توافق می رسید که در چه مورد صحبت کنید. محتوای هر جلسه عملکرد شما در جلسه ی قبل، بررسی تمرینات و صحبت کردن پیرامون مشکل را در بر می گیرد.
در پایان یک دوره درمان شناختی رفتاری شما یک برنامه شخصی «وضعیت عالی خود را حفظ کردن» ایجاد خواهید کرد. این برنامه در بردارنده ی مهارت های آموخته شده و شیوه های برخورد با مشکلات در آینده می باشد. و همچنین تشویق می شوید که این مهارت ها را حتی بعد از اتمام دوره ی درمان شناختی رفتاری تمرین کنید.
چه کاری در درمان شناختی رفتاری باید انجام دهم؟
در درمان شناختی رفتاری شما با درمانگر کار می کنید تا مشکل را تجزیه و تحلیل کنید و به بخش های جداگانه تقسیم کنید. مانند مثال بالا. با درمانگر خود برای تمرین به بررسی افکار، احساسات و رفتارها یتان می پردازید:
آیا آنها غیر واقعی و غیر مفید هستند ●
چطور روی هم و شما تاثیر دارند. ●
در طول درمان از شما خواسته می شود تا پرسشنامه ها و برگه های تمرین را تکمیل کنید. ممکن است درمانگرتان بخواهد تا شما وقایع روزانه را ثبت کنید.(دفتر ثبت خاطرات داشته باشید). از این طریق امکان ثبت روزانه ا نحوه تفکر، احساس و رفتارتان در موقعیت های مختلف فراهم می شود. درمانگرتان به ما کمک خواهد کرد تا افکار ناراحت کننده و رفتارهای غیرمفید را تغییر دهید.
چه تمریناتی ممکن است به ما داده شود؟
اگر این تغییرات را عملی کنید، درمان شناختی رفتاری موثرتر خواهد بود. درمانگر شما تمرینات منظم و معینی را توصیه خواهد کرد. این شامل تمرینات مهارت های جدید روزانه می شود. ممکن است بخواهید شروع به تمرین کنید:
زیر سوال بردن افکار - مانند خود انتقادی، نادیده گرفتن نکات مثبت یا شخصی کردن چیزها. شما می آموزید که عادت های فکری غیرمفید و ناکارآمد را تغییر دهید و افکارتان را به سمت کارآمد و واقعی بودن سوق دهید. ●
اقدامات چالش برانگیزـ اقداماتی را شناسایی می کند که باعث بهتر شدن حالتان در کوتاه مدت می شود اما در بلند مدت حس بسیار بدی را به شما منتقل می کند. برای نمونه، اجتناب از موقعیتی، کنترل کردن مکرر چیزها، یا پرسش مکرر برای اطمینان خاطر. در عوض یاد می گیرید به کارهای بیشتر مفید بپردازید. ●
آزمایش باورهاـ صحتباورها و عقایدتان را آزمایش می کنند. برای مثال:اگر شما خیلی خسته و یا افسرده باشید، ممکن است ترس و تردید داشته باشید که پیاده‌روی روزانه به مدت 20 دقیقه باعث بدتر شدن حال شما شود. شما به توافق می رسید که به مدت یک هفته این را تمرین کنید. سوابق کتبی داشته باشید و صحت پیش بینیتون را بررسی کنید. ●
همچنین ممکن است از مهارت حل مشکل برای مشکلات عملی یا واقعی مانند بدهی‌ها استفاده کنید.
این تمرینات بسیار مهم است. زیرا هدف و قصد درمان شناختی رفتاری بر خود کفایی شما در حل مساپل است تا بتوانید شیوه های خود را برای مقابله و مهار مشکلات پیدا کنید.
درمان شناختی رفتاری چقدر مؤثر است؟
سازمان ملی تعالی سلامت و مراقبت، درمان شناختی رفتاری را برای طیف بسیاری از مشکلات توصیه می کند.
اضطراب و افسردگی - درمان شناختی رفتاری یکی از مؤثرترین درمان‌ها برای شرایطی است که مشکل اصلی آن اضطراب (مانند اختلال اضطراب فراگیر یا اختلال هراس) یا افسردگی است. ●
ترس بیمار گونه و اختلال وسواس فکری عملی ـ درمان شناختی رفتاری موثرترین انواع روان درمانی برای ترس بیمار گونه (فوبیا) و اختلال وسواس فکری عملی می باشد. ●
از هر چهار نفر، یک نفر از دریافت درمان شناختی رفتاری کناره گیری می کنند. در اوایل درمان، اگر افسرده هستید یا اگر درمان شناختی رفتاری رو در رو با یک درمانگر ارائه نشود، این احتمال بیشتر است.
درمان شناختی رفتاری با دارو چگونه مقایسه می شود؟
درمان شناختی رفتاری برای بسیاری از انواع افسردگی مانند داروی ضد افسردگی عمل می کند. ممکن است کمی بهتر از داروهای ضد افسردگی در درمان اضطراب عمل کند. درمان شناختی رفتاری اثرات ماندگارتری نسبت به دارو درمانی دارد و به شما کمک می کند تا در آینده در وضعیت خوب و سالم بمانید.
اگر بيماري روحي رواني شما جدی می‌باشد، بکار گرفتن درمان شناختی رفتاری (CBT) به همراه دارو میتواند مؤثرتر از استفاده از دارو یا CBT به تنهایی باشد.
درمان شناختی رفتاری چطور ارایه میشود؟
درمان شناختی رفتاری توسط یک درمانگر آموزش دیده ارایه میشود. شما میتوانید درمان شناختی رفتاری را از طرق مختلف دریافت نمایید:
درمان شناختی رفتاری حضوری
چند نوع درمان شناختی رفتاری وجود دارد؟
این روش میتواند در جلسات تکی و یا گروهی انجام شود. دریافت درمان شناختی رفتاری رو در رو مؤثرترین روش دریافت این درمان می‌باشد.
درمان شناختی رفتاری دیجیتال (آنلاین یا درمان شناختی رفتاری الکترونیکی)
این نوع درمان میتواند از طریق رایانه، لپ تاپ، تبلت یا تلفن هوشمند بصورت تصویری و یا چت متنی انجام گیرد. درمان شناختی رفتاری دیجیتال میتواند در موارد زیر مفید باشد:
شما قادر نیستید بنا به دلایلی مانند مشکلات سلامتی بصورت حضوری مراجعه نمایید ●
بدلیل داشتن مسئولیت نگهداری، سخت است که به تنهایی سر نوبت‌ها حاضر شوید یا ●
شما خیلی دورتر از مکانی که درمان شناختی رفتاری رو در رو ارایه میشود ساکن هستید. ●
درمان شناختی رفتاری دیجیتال می تواند به اندازه درمان شناختی رفتاری رو در رو مؤثر باشد، ولی این به خود شخص بستگی خواهد داشت.
درمان شناختی رفتاری به روش خودیاری
جهت درمان شناختی رفتاری به روش خودیاری شما از یک کتاب، برنامه یا اپلیکیشن آنلاین استفاده خواهید کرد. انجام دادن آن به تنهایی بدین معناست که شما انگیزه لازم برای انجام تکالیف و تمام کردن دوره را دارید.احتمال کارایی درمان شناختی رفتاری به روش خودیاری در صورتی که از حمایت‌های یک متخصص نیز بهره بگیرید افزایش خواهد یافت. به این روش، ’خودیاری هدایت شده‘ گفته میشود و میتواند توسط تلفن، ایمیل یا آنلاین ارائه شود.
به قسمت اطلاعات بیشتر زیر برای مشاهده پیشنهادات متفاوت جهت چگونگی دریافت درمان شناختی رفتاری مراجعه کنید.
منبع
روانو
:: بازدید از این مطلب : 19
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
